ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ.
Βύζας ή Βύζαντας ονομάζεται ο γενάρχης των Μεγαρέων και ήταν επικεφαλής μίας αποικιακής επιχείρησης που είχε οργανώσει η πόλη των Μεγαρέων, οδήγησε τους Μεγαρείς αποίκους στην περιοχή του Βοσπόρου. Εκεί οι Μεγαρείς ίδρυσαν μία νέα πόλη στην οποία έδωσαν το όνομα του ιδρυτή της, το Βυζάντιο.
Σε αυτή την περιοχή, η οποία συγχρόνως διακρινόταν για την γεωπολιτική της θέση, ο Βύζας θεμελίωσε το 660 π.Χ. μία από τις πιο σημαντικές πόλεις στην ιστορία της ανθρωπότητας...................
Το ελληνικό βυζάντιο βρισκόταν στο προσκήνιο της παγκόσμιας ιστορίας, ως η μεγαλύτερη στην διάρκειά της αυτοκρατορία επί 1128 χρόνια. (325 μ.Χ. - 1453 μ.Χ.)
Χρησιμοποιώ ενσυνείδητα τον όρο Ελληνικό Βυζάντιο, που χαρακτηρίζει την ελληνοποίηση του Βυζαντίου σύμφωνα με τις κρατούσες έγκυρες απόψεις.
Το Βυζάντιο ήταν η ανατολική αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των επιγόνων και είχε παράδοση πολύ αρχαιότερη από της Ρώμης.
Στην πραγματικότητα ήταν Ελληνική Αυτοκρατορία που είχε οραματισθεί ο Ηρόδοτος και ίδρυσε ο Μεγάλος Αλέξανδρος.
Σύμφωνα με τον Χέντρικ Βιλελμ Βαν Λουν, η Κωνσταντινούπολη είναι το κέντρο μιας αυτοκρατορίας στην Ανατολή, όπου σιγά-σιγά η λατινική γλώσσα υποχώρησε
και το λατινικό αλφάβητο εξαφανίσθηκε.
Οι ρωμαϊκοί νόμοι γράφτηκαν στα ελληνικά και ερμηνεύονταν από Έλληνες Δικαστές.
Ο Ελληνισμός και η Εκκλησία κατόρθωσαν εύκολα να απορροφήσουν τα ετερότροπα στοιχεία.
Ο Στήβεν Ρανσιμαν στο βιβλίο του «Βυζαντινός Πολιτισμός» αναφέρει, ότι η εκκλησία της Κωνσταντινούπολης έμεινε πάντα η πιο πολιτισμένη θρησκευτική οργάνωση που είχε γνωρίσει ο έως τότε κόσμος και ότι το πρώτο πράγμα που διδάσκοταν ένα παιδί όταν γινόταν 6 ετών ήταν η ελληνική γραμματική ή το «ελληνίζειν την γλώσσαν».
Το αποτέλεσμα ήταν ότι όλοι οι Βυζαντινοί ήταν σε θέση να γνωρίζουν στίχους του Ομήρου.
Ο ιστορικός Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος αναφέρει ότι ο ελληνισμός επεκράτησε σε ολόκληρη την Μ. Ασία την Συρία και την Αίγυπτο δια της μακεδονικής κυριαρχίας.
Οι πόλεις ήσαν σχεδόν όλες ελληνικές και επίσης οι πιο πολυάριθμες, οι πιο πλούσιες από αυτές ήσαν καθ΄ολοκληρίαν ελληνικές .
Η βυζαντινή αυτοκρατορία διετήρησε και ανέπτυξε ότι είχε απομείνει από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Η εποχή του Ηρακλείου (610-641) αποτελεί ορόσημο για την ανατολική αυτοκρατορία. Τελειώνει η ρωμαϊκή εποχή και αρχίζει η βυζαντινή.
Ο Ηράκλειος καθιέρωσε την ελληνική ως επίσημη γλώσσα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η γλώσσα του λαού και της εκκλησίας έγινε τώρα γλώσσα του κράτους.
Ο εξελληνισμός του κράτους επέφερε ακόμη μία αλλαγή. Ο Ηράκλειος προτίμησε την ελληνική λέξη «βασιλεύς» αντί του «αυτοκράτορος».
Ο σουηδός καθηγητής Στουρ Λίνερ υποστηρίζει πόσο ζωτική είναι η σημασία της γλώσσας σε έναν πολιτισμό και μας βάζει στον πειρασμό να διακρίνουμε ένα είδος σχέσης ανάμεσα στις εποχές που δημιούργησαν τον Παρθενώνα και την Αγία Σοφιά.
Ο Ε. Λοτ αναφέρει χαρακτηριστικά «Αν δεν κτιζόταν η Κωνσταντινούπολη ώστε να διαμορφωθεί το Βυζάντιο, ίσως η Ελλάδα, ο ελληνικός πολιτισμός και οι Έλληνες να ήταν σήμερα γνωστοί μόνον από οικτρά λείψανα και ερείπια».
Η Κωνσταντινούπολη αρχικά έγινε πρωτεύουσα του Ελληνορωμαϊκού κι αργότερα του Ελληνικού Μεσαιωνικού κόσμου και ήταν σταυροδρόμι μεταξύ Ευρώπης και Ασίας.
Το Βυζάντιο ήταν η εξελληνισμένη αυτοκρατορίας της Χριστιανικής Ανατολής... Ορθόδοξη Ελληνική Πολιτεία.
Μένουν χειροπιαστά δείγματα της βυζαντινής ελληνικότητας τα ελληνόγλωσσα βιβλία, η ελληνική επική ποίηση, οι αναρίθμητες επιτύμβιες στήλες κ.α
Επίσης οι σπουδαιότεροι βυζαντινοί συγγραφείς είχαν ελληνική παιδεία, ιδιοσυγκρασία και νοοτροπία.
Στο Βυζάντιο οφείλουμε σχεδόν ό,τι γνωρίζουμε από την αρχαία ελληνική λογοτεχνία.
Το γεγονός ότι η Εκκλησία χρησιμοποίησε την ελληνική γλώσσα συνέβαλε στήν μελέτη των προτύπων της κλασσικής αρχαιότητας.
Το Βυζάντιο κυβερνήθηκε από 12 δυναστείες . Κυβέρνησαν 79 αυτοκράτορες , οι οποίοι στην μέγιστη πλειονότητά τους κατάγοταν από την Κωνσταντινούπολη και από περιφέρειες της αυτοκρατορίας πλήρως ελληνοποιημένες.
Σε κάθε δυναστεία ανήκε ένας αριθμός αυτοκρατόρων που ασκούσαν για ορισμένο χρονικό διάστημα την ανώτατη Ηγεσία.
Επειδή πολλοί από τους πολέμιους του Ελληνικού Βυζαντίου ισχυρίσθηκαν ή ισχυρίζονται ότι οι αυτοκράτορες αυτοί δεν ήταν Έλληνες, αναφέρουμε τον τόπο καταγωγής του καθενός.
Όπως και σήμερα, σε όλα τα κράτη, οι Ηγέτες τους δεν ήταν απαραιτητο να κατάγονται μόνο από την πρωτεύουσα (για τότε την Κωνσταντινούπολη, για σήμερα την Αθήνα) και είμαστε γι΄αυτό υποχρεωμένοι να αναφέρουμε τις περιφέρειες, οι οποίες περιλαμβάνονταν στην επικράτεια της αυτοκρατορίας.
Και αυτές, ήταν εκτός από την Πρωτεύουσα:
Στην κυρίως Ελλάδα: Μακεδονία-Θράκη-Ήπειρος-Πάτρα-Κόρινθος-Κρήτη.
Στα υπόλοιπα Βαλκάνια: Δυρράχιο-Ιλλυρικό-Δακία-Μοισία.
Στην Μικρά Ασία: Φρυγία-Καππαδοκία-Καρία-Ισαυρία-Γαλατία.
Στην Ασία: Περιοχή Ευξείνου Πόντο-Σκυθία-Ελλήσποντος-Αρμενία.
Επιπλέον: Κύπρος-Τριπολίτις-Νουμιδία-Κάτω Ιταλία-Σικελία.
Επομένως είναι τουλάχιστον ανακρίβεια να θεωρούνται ξένοι όσοι κατάγοταν από περιφέρειες που κατά διαβεβαίωση των ειδικών, είχαν εξελληνισθεί με όπλο κυρίως την γλώσσα.
Έτσι καταρίπτεται και ο ισχυρισμός ότι οι αυτοκράτορες ήσαν στην πλειονότητά τους ξένοι.
Επειδή η κακοβουλία και η διάθεση παραποίησης της αλήθειας-δυστυχώς-περισσεύει και ορισμένοι στην κριτική του για το Βυζάντιο αναφέρουν, ότι οι αυτοκράτορες στο σύνολό τους ήταν ασθενείς, άχρηστοι και ανίκανοι, είμαστε υποχρεωμένοι σε μέγιστη δυνατή συντομία να κάνουμε έναν χαρακτηρισμό για αυτούς και να αναφέρουμε το έργο τους.
Ξεχωριστοί βυζαντινοί ηγέτες ήσαν:
1. Ο Κωνσταντίνος ο Μέγας
2. Ιουστινιανός Α΄
3 Ηράκλειος Α’
4. Λέων Γ’ ο Ίσαυρος
5. Βασίλειος Β’ ο Βουλγαροκτόνος
6 Αλέξιος Γ’ ο Κομνηνός και
7. Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος-Δραγάσης.
Η Κωνσταντινούπολη κτίσθηκε σε παράλια ελληνόφωνα και ενσωμάτωσε μία αρχαία ελληνική πόλη.
Ο Κωνσταντίνος όμως έκανε ακόμα κάτι παραπάνω για να δώσει έμφαση στον ελληνισμό του. Η πρωτεύουσά του θα ήταν το κέντρο των τεχνών και των γραμμάτων . Έχτισε βιβλιοθήκες που τις γέμισε με ελληνικά χειρόγραφα, ίδρυσε πανεπιστήμιο.
Γέμισε τους δρόμους και τις πλατείες με καλλιτεχνήματα που έφερε από όλα τα μέρη της Ελληνικής Ανατολής.
Οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης δεν ήταν δυνατόν να ξεχάσουν ποτέ την δόξα της ελληνικής τους κληρονομιάς.
Στον αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον Α΄ οφείλουμε την ανέγερση του ναού των ναών την «Αγιά Σοφιά».
Η βασιλεία του Ηρακλείου του Α’ σηματοδοτεί ουσιαστικά την αρχή του ελληνικού βυζαντίου. Στο κράτος επικρατεί ο απόλυτος σχεδόν εξελληνισμός.
Όταν ανήλθε στον θρόνο η κατάσταση η εσωτερική και η εξωτερική ήτα κακή. Στο εσωτερικό τα οικονομικά του κράτους ήταν άθλια και ο κρατικός μηχανισμός βρισκόταν σε ημιδιάλυση. Στο εξωτερικό οι σλάβοι έκαναν συνεχείς επιδρομές , οι Άβαροι έφθασαν μέχρι την Θεσσαλονίκη και την Κωνσταντινούπολη. Οι πιο επικίνδυνοι ήταν οι Πέρσες.
Οι εκστρατείες του Ηράκλειου άρχισαν 12 χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας
Το 622 νίκησε τους Πέρσες στην Μικρά Ασία.
Το 624 εισέβαλε από την Αρμενία στο περσικό κράτος. Οι πέρσες υποχώρησαν και ο Ηράκλειος κατέλαβε τα σημαντικότερα φρούριά τους. Και το 626 κατανικά τους Πέρσες κοντά στην αρμενική πόλη Βαν.
Το ίδιο επαναλήφθηκε το 627 και 629 όπου έφθασε μέχρι τα ανάκτορα του Πέρση βασιλιά Χορσόη κοντά την αρχαία πόλη Νινευϊ.
Το Βυζάντιο επέζησε άλλους περίπου 8 αιώνες γιατί ανέβηκαν στον θρόνο δυναμικοί και αποφασιστικοί ηγέτες που οδήγησαν σε νέους θριάμβους το Ελληνικό Βυζάντιο.
Ο Λέων Γ΄ ο Ίσαυρος χαρακτηρίζεται ως ένας από τους αρίστους αυτοκράτορες. Οι Ίσαυροι ήταν πεπρωμένο να σώσουν την αυτοκρατορία από τους Σαρακηνούς και να ολοκληρώσουν την μεταμορφωσή της σε μία τέλεια αμυντική οργάνωση, την καλύτερη που γνώρισε ο χριστιανικός κόσμος.
Στα χρόνια του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου, που υπήρξε ο κορυφαίος αυτοκράτορας της Μακεδονικής Δυναστείας, η αυτοκρατορία έφτασε στο απόγειο της ακμής και της δόξας .
Στην Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Πυρσός» σημειώνονται τα εξής: «Από του 867 μέχρι του 1025 η βυζαντινή αυτοκρατορία διήλθε εποχήν 150 ετών απαραμίλλου δυνάμεως και λαμπρότητος».
Ο Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος πιστεύοντας βαθιά στην συνέχεια του Ελληνικού Έθνους και της Ιστορίας του, ήρθε στην Αθήνα θριαμβευτής, προσκύνησε την Παναγία την Αθηνιώτισσα και κατόπιν επέστρεψε δαφνοστεφής στην Βασιλεύουσα.
Αφιέρωσε όλους τους πολεμικούς θριάμβους του στις δύο πρωτεύουσες του Ελληνισμού, την Αθήνα της αρχαιότητας και την Κωνσταντινούπολη του Ελληνικού Βυζαντίου.
Πριν το θανατό του στρέφοντας την προσοχή του στο εξωτερικό, συνένωσε όλες τις βυζαντινές κατακτήσεις στην Ιταλία σε ένα «καπετανάτο» με αρχηγό τον Βασίλειο Βοϊωάννου επίλεκτο στρατηγό τους.
Επίσης επί της βασιλείας του συνετελέσθη και ο εκχριστιανισμός των Ρώσων.
Για τον Αλέξιο Γ΄τον Κομνηνό ο Ράνσιμαν έγραψε ότι έσωσε την αυτοκρατορία. Ήταν ανακασμένος να πολεμά σε όλα τα μέτωπα για να διατηρήσει την συνοχή της.
Τις μεγάλες στρατιωτικές του ικανότητες τις έδειξε απέναντι στους Νορμανδούς, τους Παντζινάκους , τους Φράγκους της 1ης σταυροφορίας και τους σελτζούκους Τούρκους.
Τέλος ο Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος ο ηρωϊκός, αθάνατος και άτυχος αυτοκράτορας του ελληνικού Βυζαντίου που βροντοφώναξε ότι: «Εμείς ζούμε σαν ‘Ελληνες και πεθαίνουμε σαν Έλληνες».
Ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄Παλαιολόγος βρήκε ένα κράτος συρρικνωμένο σχεδόν διαλυμένο, ελάχιστο στρατό και πολύ περιορισμένα μέσα.
Οι προθέσεις των Τούρκων ήσαν πια οφθαλμοφανείς. Ετοίμαζαν την τελική επίθεση.
Η δύναμη του αυτοκράτορα ήταν μόλις 9.000 άνδρες ενώ των Τούρκων ήταν περίπου 400.000 άνδρες. Η μάχη ήταν άνιση.
Ο βομβαρδισμός των Τούρκων εντείνεται, οι επιθέσεις αποκρούονται και ο Μωάμεθ στις 16/5/1453 στέλνει πρεσβεία στον Κωνσταντίνο προτείνοντας παράδοση με ευνοϊκούς όρους. Ο Κωνσταντίνος αρνείται.
Οι τούρκοι ετοιμάζουν την τελική επίθεση. Στις 28/5 ο Κωνσταντίνος συγκεντρώνει τους άρχοντες στους οποίους εκφωνεί λόγο και κατόπιν πηγαίνει στην Αγιά Σοφιά και μεταλαβαίνει
Έπειτα κατευθύνεται στην Πύλη του Αγίου Ρωμανού για να δώσει την τελική μάχη.
Τις πρώτες πρωϊνές ώες της 29/5 αρχίζουν οι λυσσώδεις τουρκικές επιθέσεις, από τις οποίες οι δύο πρώτες αποκρούονται και η τρίτη γίνεται από καλά εξοπλισμένους γενίτσαρους οι οποίοι παραβιάζουν την μυθική κερκόπορτα και εισέρχονται στην πόλη.
Αυτό ήταν το ένδοξο, μα τραγικό τέλος του τελευταίου αυτοκράτορα του Ελληνικού Βυζαντίου του «μαρμαρωμένου βασιλιά», που κατέχει την πιο περίβλεπτη θέση στην ψυχή κάθε Έλληνα.
Όπως ήδη αναφέραμε ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, σε όλες τους τις εκφάνσεις, είχε επικρατήσει κατά τη διάρκεια της Ρωμαιοκρατίας και κατόπιν της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Πολλοί και διαπρεπείς ιστορικοί και βυζαντινολόγοι συμφωνούν στο ότι ο πολιτισμός και η πνευματικότητα της αρχαίας Ελλάδος, έφτασε ως συνέχεια της Ελληνιστικής περιόδου.
Το μόνο ουσιαστικό στοιχείο που προστέθηκε και αφομοιώθηκε από τους Βυζαντινούς ήταν ο χριστιανισμός, οποίος είχε ήδη εξελληνισθεί από την εμφανισή του.
Αυτοκράτορες όπως ο Ιουλιανός ο παραβάτης, ο Κωνσταντίνος Ζ΄ο πορφυρογέννητος, ο Αλέξιος ο Κομνηνός και άλλοι, Πατριάρχες, φιλόσοφοι, λόγιοι και ιστορικοί αγωνίσθηκαν για την διατήρηση των αρχαίων κειμένων και την μεταφορά τους στους νεώτερους.
Σημαντικοί φιλόσοφοι, λόγιοι, συγγραφείς και ποιητές ήσαν:
Γρηγόριος ο Νανζιανζηνός, Βασίλειος ο Μέγας, Ιωάννης Χρυσόστομος, Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός, Βησσαρίων, Ιωάννης Μαλαλάς, Γεώργιος Φραντζής, Ιωάννης Αναγνώστης, Ιωάννης Δαμασκηνός, Κοσμάς ο Μελωδός και πολλοί άλλοι.
Σημαντικό ρόλο ως προς την γλώσσα έπαιξε η παιδεία με στενή έννοια (εκπαίδευση) και με ευρεία έννοια (κουλτούρα, δηλ. Πνευματική καλλιέργεια).
Τόσο Εγκύκλιος όσο και η Ανωτέρα Εκπαίδευση στο Βυζάντιο περιελάμβανε διδασκαλία γραμματικής, γεωμετρίας, φιλοσοφίας και ρητορικής, όπως και ερμηνεία αρχαίων συγγραφέων και ποιητών. Ο Σωκράτης, ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης, ο Όμηρος, ο Αισχύλος , ο Πίνδαρος και ο Ισοκράτης θεωρούταν «οικείοι» των Ελλήνων Βυζαντινών.
Το Βυζάντιο έσωσε την Ευρώπη.
Αν δεν υπήρχε αυτό το κράτος, η αραβική επιδρομή θα διαπερνούσε το Βόσπορο, δε σελτζουκική (τουρκική) επιδρομή αντί να αναχαιτισθεί στη Νίκαια θα καταπλημμύριζε ολόκληρη τη Ευρώπη. Οι Οθωμανοί επί 100 έτη είναι στρατοπεδευμένοι έξω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης και έχασαν χρόνο, ώστε να μην προωθηθούν στην Ευρώπη.
Ο Ελληνισμός επεκράτησε καθ΄ όλην την Μικρά Ασία και την Αίγυπτο.
Το κράτος του μεσαιωνικού ελληνισμού, αφού έσωσε το χριστιανικό δόγμα το μετέδωσε σε όλα τα έθνη της βορειοανατολικής Ευρώπης.
Αν σήμερα καλούμασθε Έλληνες και εάν ομιλούμε την ελληνική γλωσσα, αν οι πατέρες των πατέρων μας αξιώθηκαν να προσθέσουν πολλές λαμπρές σελίδες στην ιστορία του ελληνικού έθνους, αν και η παρούσα γενιά εργάζεται για την συμπλήρωση του έργου των προγόνων μας , όλα αυτά τα οφείλουμε στους προγόνους των μεσαιωνικών χρόνων δηλ. Το Ελληνικό Βυζάντιο.
Το ελληνικό έθνος δεν εξαφανίσθη από προσώπου γης. Πέρασε πολλές κρίσιμες καταστάσεις και δεν σώθηκε μόνον με τα λαμπρά κατορθώματα, αλλά και με τις κατάλληλες ενέργειες πολιτικές, διοικητικές και εκπαιδευτικές.
Ο βυζαντινός κόσμος, όχι μόνο προήλθε από τον ελληνιστικό, αλλά συνδέεται μαζί του με μία εσωτερική συγγένεια. Όπως στον ελληνιστικό έτσι και στον βυζαντινό κόσμο τα διάφορα στοιχεία συνδέονται και εναρμονίζονται μεταξύ τους σε ένα κοινό πολιτιστικό σύνολο.
Η ελληνική επιστήμη και φιλοσοφία, η ελληνική ιστοριογραφία και ποίηση αποτελούν το μορφωτικό αγαθό και των πιο ευσεβών βυζαντινών.
Ακόμη και η βυζαντινή εκκλησία οικειοποιήθηκε την πνευματική κληρονομιά της αρχαίας φιλοσοφίας και χρησιμοποίησε την ορολογία της για την διαμόρφωση τη χριστιανική δογματικής διδασκαλίας.
Λεέι ο Ε. Μπρέχιερ: «Η βυζαντινή αυτοκρατορία αποτελεί τη συνέχεια της εξελληνισμένης και χριστιανικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Στο Βυζάντιο βρίσκουμε ενωμένα τα τρία στοιχεία του ευρωπαϊκού πολιτισμού, τον Ελληνισμό, το ρωμαϊκό δίκαιο και τον Χριστιανισμό».
Ακολουθώντας τις σκέψεις αυτές μπορούμε να πούμε ότι το Βυζάντιο είναι Ευρώπη, η πρώτη Ευρώπη και η πρώτη χώρα που πρόσφερε τον συνδυασμό του Ελληνικού και του Χριστιανικού στοιχείου, την βάση δηλαδή του παγκόσμιου πολιτισμού.
Το Βυζάντιο παρά τις ασταμάτητες πιέσεις και τις επιδρομές των εχθρικών λαών, αναγιεννιέται συνεχώς, καλλιεργεί τα γράμματα και τις τέχνες και στέκεται προπύργιο τ ου πολιτισμού που είναι μια σύνθεση ελληνικών κλασικών παραδόσεων και της Χριστιανικής θρησκείας.
Για το λόγο αυτό το Βυζάντιο θεωρείται εύλογα ως το ιστορικό υπόβαθρο της σύγχρονης ελληνικής κοινότητας, ως προϋπόθεση για την γέννηση του νεώτερου Ελληνισμού.
Η σύγχρονη Ελλάδα είναι πιστός συνεχιστής της γλώσσας, του δόγματος και του τρόπου ζωής του Βυζαντίου.
Ριζωμένο στην ελληνική παράδοση στάθηκε το Βυζάντιο για μία χιλιετηρίδα το σημαντικότερο κέντρο πολιτισμού και παιδείας στον κόσμο.
Το Βυζάντιο θα μένει πάντα η κεντρική αναφορά της Νεοελληνικής Ιστορίας.
Ο νέος ελληνισμός γεννήθηκε μέσα στο ελληνικό Βυζάντιο και επιβίωσε και ανδρώθηκε παρά την επάρατη Τουρκοκρατία που ακολούθησε.
Το 1453 η Πόλη έπεσε, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία έληξε με τον τελευταίο αυτοκράτορα τον θρυλικό Κωνσταντίνο ΙΑ΄ Παλαιολόγο-Δραγάτση.
Τι συνέβη ακριβώς το έχουν περιγράψει πολλοί και ιδιαίτερα ορισμένοι που έζησαν εκείνες τις τραγικές ώρες του Έθνους.
Αλλά, το περιέγραψε σύντομα και περιεκτικά ο συγγραφέας στο έργό του «Ποτέ η ανθρωπότητα δεν θα μπορέσει να μάθει και να εκτιμήσει το κακό που μπήκε από την Κερκόπορτα την μοιραία εκείνη νύχτα».
Ευτυχώς και αυτή η μεγάλη νύχτα, η πολύ οδυνηρή και απαίσια δραματική, πλήγωσε πολύ το Ελληνικό Έθνος και τον λαό , αλλά δεν μπόρεσε ούτε τις βάσεις του Ελληνισμού να κλονίσει, ούτε την ιστορική πορεία της Ελλάδος και την συνέχειά της να διακόψει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ.
Βύζας ή Βύζαντας ονομάζεται ο γενάρχης των Μεγαρέων και ήταν επικεφαλής μίας αποικιακής επιχείρησης που είχε οργανώσει η πόλη των Μεγαρέων, οδήγησε τους Μεγαρείς αποίκους στην περιοχή του Βοσπόρου. Εκεί οι Μεγαρείς ίδρυσαν μία νέα πόλη στην οποία έδωσαν το όνομα του ιδρυτή της, το Βυζάντιο.
Σε αυτή την περιοχή, η οποία συγχρόνως διακρινόταν για την γεωπολιτική της θέση, ο Βύζας θεμελίωσε το 660 π.Χ. μία από τις πιο σημαντικές πόλεις στην ιστορία της ανθρωπότητας...................
Το ελληνικό βυζάντιο βρισκόταν στο προσκήνιο της παγκόσμιας ιστορίας, ως η μεγαλύτερη στην διάρκειά της αυτοκρατορία επί 1128 χρόνια. (325 μ.Χ. - 1453 μ.Χ.)
Χρησιμοποιώ ενσυνείδητα τον όρο Ελληνικό Βυζάντιο, που χαρακτηρίζει την ελληνοποίηση του Βυζαντίου σύμφωνα με τις κρατούσες έγκυρες απόψεις.
Το Βυζάντιο ήταν η ανατολική αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των επιγόνων και είχε παράδοση πολύ αρχαιότερη από της Ρώμης.
Στην πραγματικότητα ήταν Ελληνική Αυτοκρατορία που είχε οραματισθεί ο Ηρόδοτος και ίδρυσε ο Μεγάλος Αλέξανδρος.
Σύμφωνα με τον Χέντρικ Βιλελμ Βαν Λουν, η Κωνσταντινούπολη είναι το κέντρο μιας αυτοκρατορίας στην Ανατολή, όπου σιγά-σιγά η λατινική γλώσσα υποχώρησε
και το λατινικό αλφάβητο εξαφανίσθηκε.
Οι ρωμαϊκοί νόμοι γράφτηκαν στα ελληνικά και ερμηνεύονταν από Έλληνες Δικαστές.
Ο Ελληνισμός και η Εκκλησία κατόρθωσαν εύκολα να απορροφήσουν τα ετερότροπα στοιχεία.
Ο Στήβεν Ρανσιμαν στο βιβλίο του «Βυζαντινός Πολιτισμός» αναφέρει, ότι η εκκλησία της Κωνσταντινούπολης έμεινε πάντα η πιο πολιτισμένη θρησκευτική οργάνωση που είχε γνωρίσει ο έως τότε κόσμος και ότι το πρώτο πράγμα που διδάσκοταν ένα παιδί όταν γινόταν 6 ετών ήταν η ελληνική γραμματική ή το «ελληνίζειν την γλώσσαν».
Το αποτέλεσμα ήταν ότι όλοι οι Βυζαντινοί ήταν σε θέση να γνωρίζουν στίχους του Ομήρου.
Ο ιστορικός Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος αναφέρει ότι ο ελληνισμός επεκράτησε σε ολόκληρη την Μ. Ασία την Συρία και την Αίγυπτο δια της μακεδονικής κυριαρχίας.
Οι πόλεις ήσαν σχεδόν όλες ελληνικές και επίσης οι πιο πολυάριθμες, οι πιο πλούσιες από αυτές ήσαν καθ΄ολοκληρίαν ελληνικές .
Η βυζαντινή αυτοκρατορία διετήρησε και ανέπτυξε ότι είχε απομείνει από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Η εποχή του Ηρακλείου (610-641) αποτελεί ορόσημο για την ανατολική αυτοκρατορία. Τελειώνει η ρωμαϊκή εποχή και αρχίζει η βυζαντινή.
Ο Ηράκλειος καθιέρωσε την ελληνική ως επίσημη γλώσσα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η γλώσσα του λαού και της εκκλησίας έγινε τώρα γλώσσα του κράτους.
Ο εξελληνισμός του κράτους επέφερε ακόμη μία αλλαγή. Ο Ηράκλειος προτίμησε την ελληνική λέξη «βασιλεύς» αντί του «αυτοκράτορος».
Ο σουηδός καθηγητής Στουρ Λίνερ υποστηρίζει πόσο ζωτική είναι η σημασία της γλώσσας σε έναν πολιτισμό και μας βάζει στον πειρασμό να διακρίνουμε ένα είδος σχέσης ανάμεσα στις εποχές που δημιούργησαν τον Παρθενώνα και την Αγία Σοφιά.
Ο Ε. Λοτ αναφέρει χαρακτηριστικά «Αν δεν κτιζόταν η Κωνσταντινούπολη ώστε να διαμορφωθεί το Βυζάντιο, ίσως η Ελλάδα, ο ελληνικός πολιτισμός και οι Έλληνες να ήταν σήμερα γνωστοί μόνον από οικτρά λείψανα και ερείπια».
Η Κωνσταντινούπολη αρχικά έγινε πρωτεύουσα του Ελληνορωμαϊκού κι αργότερα του Ελληνικού Μεσαιωνικού κόσμου και ήταν σταυροδρόμι μεταξύ Ευρώπης και Ασίας.
Το Βυζάντιο ήταν η εξελληνισμένη αυτοκρατορίας της Χριστιανικής Ανατολής... Ορθόδοξη Ελληνική Πολιτεία.
Μένουν χειροπιαστά δείγματα της βυζαντινής ελληνικότητας τα ελληνόγλωσσα βιβλία, η ελληνική επική ποίηση, οι αναρίθμητες επιτύμβιες στήλες κ.α
Επίσης οι σπουδαιότεροι βυζαντινοί συγγραφείς είχαν ελληνική παιδεία, ιδιοσυγκρασία και νοοτροπία.
Στο Βυζάντιο οφείλουμε σχεδόν ό,τι γνωρίζουμε από την αρχαία ελληνική λογοτεχνία.
Το γεγονός ότι η Εκκλησία χρησιμοποίησε την ελληνική γλώσσα συνέβαλε στήν μελέτη των προτύπων της κλασσικής αρχαιότητας.
Το Βυζάντιο κυβερνήθηκε από 12 δυναστείες . Κυβέρνησαν 79 αυτοκράτορες , οι οποίοι στην μέγιστη πλειονότητά τους κατάγοταν από την Κωνσταντινούπολη και από περιφέρειες της αυτοκρατορίας πλήρως ελληνοποιημένες.
Σε κάθε δυναστεία ανήκε ένας αριθμός αυτοκρατόρων που ασκούσαν για ορισμένο χρονικό διάστημα την ανώτατη Ηγεσία.
Επειδή πολλοί από τους πολέμιους του Ελληνικού Βυζαντίου ισχυρίσθηκαν ή ισχυρίζονται ότι οι αυτοκράτορες αυτοί δεν ήταν Έλληνες, αναφέρουμε τον τόπο καταγωγής του καθενός.
Όπως και σήμερα, σε όλα τα κράτη, οι Ηγέτες τους δεν ήταν απαραιτητο να κατάγονται μόνο από την πρωτεύουσα (για τότε την Κωνσταντινούπολη, για σήμερα την Αθήνα) και είμαστε γι΄αυτό υποχρεωμένοι να αναφέρουμε τις περιφέρειες, οι οποίες περιλαμβάνονταν στην επικράτεια της αυτοκρατορίας.
Και αυτές, ήταν εκτός από την Πρωτεύουσα:
Στην κυρίως Ελλάδα: Μακεδονία-Θράκη-Ήπειρος-Πάτρα-Κόρινθος-Κρήτη.
Στα υπόλοιπα Βαλκάνια: Δυρράχιο-Ιλλυρικό-Δακία-Μοισία.
Στην Μικρά Ασία: Φρυγία-Καππαδοκία-Καρία-Ισαυρία-Γαλατία.
Στην Ασία: Περιοχή Ευξείνου Πόντο-Σκυθία-Ελλήσποντος-Αρμενία.
Επιπλέον: Κύπρος-Τριπολίτις-Νουμιδία-Κάτω Ιταλία-Σικελία.
Επομένως είναι τουλάχιστον ανακρίβεια να θεωρούνται ξένοι όσοι κατάγοταν από περιφέρειες που κατά διαβεβαίωση των ειδικών, είχαν εξελληνισθεί με όπλο κυρίως την γλώσσα.
Έτσι καταρίπτεται και ο ισχυρισμός ότι οι αυτοκράτορες ήσαν στην πλειονότητά τους ξένοι.
Επειδή η κακοβουλία και η διάθεση παραποίησης της αλήθειας-δυστυχώς-περισσεύει και ορισμένοι στην κριτική του για το Βυζάντιο αναφέρουν, ότι οι αυτοκράτορες στο σύνολό τους ήταν ασθενείς, άχρηστοι και ανίκανοι, είμαστε υποχρεωμένοι σε μέγιστη δυνατή συντομία να κάνουμε έναν χαρακτηρισμό για αυτούς και να αναφέρουμε το έργο τους.
Ξεχωριστοί βυζαντινοί ηγέτες ήσαν:
1. Ο Κωνσταντίνος ο Μέγας
2. Ιουστινιανός Α΄
3 Ηράκλειος Α’
4. Λέων Γ’ ο Ίσαυρος
5. Βασίλειος Β’ ο Βουλγαροκτόνος
6 Αλέξιος Γ’ ο Κομνηνός και
7. Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος-Δραγάσης.
Η Κωνσταντινούπολη κτίσθηκε σε παράλια ελληνόφωνα και ενσωμάτωσε μία αρχαία ελληνική πόλη.
Ο Κωνσταντίνος όμως έκανε ακόμα κάτι παραπάνω για να δώσει έμφαση στον ελληνισμό του. Η πρωτεύουσά του θα ήταν το κέντρο των τεχνών και των γραμμάτων . Έχτισε βιβλιοθήκες που τις γέμισε με ελληνικά χειρόγραφα, ίδρυσε πανεπιστήμιο.
Γέμισε τους δρόμους και τις πλατείες με καλλιτεχνήματα που έφερε από όλα τα μέρη της Ελληνικής Ανατολής.
Οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης δεν ήταν δυνατόν να ξεχάσουν ποτέ την δόξα της ελληνικής τους κληρονομιάς.
Στον αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον Α΄ οφείλουμε την ανέγερση του ναού των ναών την «Αγιά Σοφιά».
Η βασιλεία του Ηρακλείου του Α’ σηματοδοτεί ουσιαστικά την αρχή του ελληνικού βυζαντίου. Στο κράτος επικρατεί ο απόλυτος σχεδόν εξελληνισμός.
Όταν ανήλθε στον θρόνο η κατάσταση η εσωτερική και η εξωτερική ήτα κακή. Στο εσωτερικό τα οικονομικά του κράτους ήταν άθλια και ο κρατικός μηχανισμός βρισκόταν σε ημιδιάλυση. Στο εξωτερικό οι σλάβοι έκαναν συνεχείς επιδρομές , οι Άβαροι έφθασαν μέχρι την Θεσσαλονίκη και την Κωνσταντινούπολη. Οι πιο επικίνδυνοι ήταν οι Πέρσες.
Οι εκστρατείες του Ηράκλειου άρχισαν 12 χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας
Το 622 νίκησε τους Πέρσες στην Μικρά Ασία.
Το 624 εισέβαλε από την Αρμενία στο περσικό κράτος. Οι πέρσες υποχώρησαν και ο Ηράκλειος κατέλαβε τα σημαντικότερα φρούριά τους. Και το 626 κατανικά τους Πέρσες κοντά στην αρμενική πόλη Βαν.
Το ίδιο επαναλήφθηκε το 627 και 629 όπου έφθασε μέχρι τα ανάκτορα του Πέρση βασιλιά Χορσόη κοντά την αρχαία πόλη Νινευϊ.
Το Βυζάντιο επέζησε άλλους περίπου 8 αιώνες γιατί ανέβηκαν στον θρόνο δυναμικοί και αποφασιστικοί ηγέτες που οδήγησαν σε νέους θριάμβους το Ελληνικό Βυζάντιο.
Ο Λέων Γ΄ ο Ίσαυρος χαρακτηρίζεται ως ένας από τους αρίστους αυτοκράτορες. Οι Ίσαυροι ήταν πεπρωμένο να σώσουν την αυτοκρατορία από τους Σαρακηνούς και να ολοκληρώσουν την μεταμορφωσή της σε μία τέλεια αμυντική οργάνωση, την καλύτερη που γνώρισε ο χριστιανικός κόσμος.
Στα χρόνια του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου, που υπήρξε ο κορυφαίος αυτοκράτορας της Μακεδονικής Δυναστείας, η αυτοκρατορία έφτασε στο απόγειο της ακμής και της δόξας .
Στην Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Πυρσός» σημειώνονται τα εξής: «Από του 867 μέχρι του 1025 η βυζαντινή αυτοκρατορία διήλθε εποχήν 150 ετών απαραμίλλου δυνάμεως και λαμπρότητος».
Ο Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος πιστεύοντας βαθιά στην συνέχεια του Ελληνικού Έθνους και της Ιστορίας του, ήρθε στην Αθήνα θριαμβευτής, προσκύνησε την Παναγία την Αθηνιώτισσα και κατόπιν επέστρεψε δαφνοστεφής στην Βασιλεύουσα.
Αφιέρωσε όλους τους πολεμικούς θριάμβους του στις δύο πρωτεύουσες του Ελληνισμού, την Αθήνα της αρχαιότητας και την Κωνσταντινούπολη του Ελληνικού Βυζαντίου.
Πριν το θανατό του στρέφοντας την προσοχή του στο εξωτερικό, συνένωσε όλες τις βυζαντινές κατακτήσεις στην Ιταλία σε ένα «καπετανάτο» με αρχηγό τον Βασίλειο Βοϊωάννου επίλεκτο στρατηγό τους.
Επίσης επί της βασιλείας του συνετελέσθη και ο εκχριστιανισμός των Ρώσων.
Για τον Αλέξιο Γ΄τον Κομνηνό ο Ράνσιμαν έγραψε ότι έσωσε την αυτοκρατορία. Ήταν ανακασμένος να πολεμά σε όλα τα μέτωπα για να διατηρήσει την συνοχή της.
Τις μεγάλες στρατιωτικές του ικανότητες τις έδειξε απέναντι στους Νορμανδούς, τους Παντζινάκους , τους Φράγκους της 1ης σταυροφορίας και τους σελτζούκους Τούρκους.
Τέλος ο Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος ο ηρωϊκός, αθάνατος και άτυχος αυτοκράτορας του ελληνικού Βυζαντίου που βροντοφώναξε ότι: «Εμείς ζούμε σαν ‘Ελληνες και πεθαίνουμε σαν Έλληνες».
Ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄Παλαιολόγος βρήκε ένα κράτος συρρικνωμένο σχεδόν διαλυμένο, ελάχιστο στρατό και πολύ περιορισμένα μέσα.
Οι προθέσεις των Τούρκων ήσαν πια οφθαλμοφανείς. Ετοίμαζαν την τελική επίθεση.
Η δύναμη του αυτοκράτορα ήταν μόλις 9.000 άνδρες ενώ των Τούρκων ήταν περίπου 400.000 άνδρες. Η μάχη ήταν άνιση.
Ο βομβαρδισμός των Τούρκων εντείνεται, οι επιθέσεις αποκρούονται και ο Μωάμεθ στις 16/5/1453 στέλνει πρεσβεία στον Κωνσταντίνο προτείνοντας παράδοση με ευνοϊκούς όρους. Ο Κωνσταντίνος αρνείται.
Οι τούρκοι ετοιμάζουν την τελική επίθεση. Στις 28/5 ο Κωνσταντίνος συγκεντρώνει τους άρχοντες στους οποίους εκφωνεί λόγο και κατόπιν πηγαίνει στην Αγιά Σοφιά και μεταλαβαίνει
Έπειτα κατευθύνεται στην Πύλη του Αγίου Ρωμανού για να δώσει την τελική μάχη.
Τις πρώτες πρωϊνές ώες της 29/5 αρχίζουν οι λυσσώδεις τουρκικές επιθέσεις, από τις οποίες οι δύο πρώτες αποκρούονται και η τρίτη γίνεται από καλά εξοπλισμένους γενίτσαρους οι οποίοι παραβιάζουν την μυθική κερκόπορτα και εισέρχονται στην πόλη.
Αυτό ήταν το ένδοξο, μα τραγικό τέλος του τελευταίου αυτοκράτορα του Ελληνικού Βυζαντίου του «μαρμαρωμένου βασιλιά», που κατέχει την πιο περίβλεπτη θέση στην ψυχή κάθε Έλληνα.
Όπως ήδη αναφέραμε ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, σε όλες τους τις εκφάνσεις, είχε επικρατήσει κατά τη διάρκεια της Ρωμαιοκρατίας και κατόπιν της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Πολλοί και διαπρεπείς ιστορικοί και βυζαντινολόγοι συμφωνούν στο ότι ο πολιτισμός και η πνευματικότητα της αρχαίας Ελλάδος, έφτασε ως συνέχεια της Ελληνιστικής περιόδου.
Το μόνο ουσιαστικό στοιχείο που προστέθηκε και αφομοιώθηκε από τους Βυζαντινούς ήταν ο χριστιανισμός, οποίος είχε ήδη εξελληνισθεί από την εμφανισή του.
Αυτοκράτορες όπως ο Ιουλιανός ο παραβάτης, ο Κωνσταντίνος Ζ΄ο πορφυρογέννητος, ο Αλέξιος ο Κομνηνός και άλλοι, Πατριάρχες, φιλόσοφοι, λόγιοι και ιστορικοί αγωνίσθηκαν για την διατήρηση των αρχαίων κειμένων και την μεταφορά τους στους νεώτερους.
Σημαντικοί φιλόσοφοι, λόγιοι, συγγραφείς και ποιητές ήσαν:
Γρηγόριος ο Νανζιανζηνός, Βασίλειος ο Μέγας, Ιωάννης Χρυσόστομος, Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός, Βησσαρίων, Ιωάννης Μαλαλάς, Γεώργιος Φραντζής, Ιωάννης Αναγνώστης, Ιωάννης Δαμασκηνός, Κοσμάς ο Μελωδός και πολλοί άλλοι.
Σημαντικό ρόλο ως προς την γλώσσα έπαιξε η παιδεία με στενή έννοια (εκπαίδευση) και με ευρεία έννοια (κουλτούρα, δηλ. Πνευματική καλλιέργεια).
Τόσο Εγκύκλιος όσο και η Ανωτέρα Εκπαίδευση στο Βυζάντιο περιελάμβανε διδασκαλία γραμματικής, γεωμετρίας, φιλοσοφίας και ρητορικής, όπως και ερμηνεία αρχαίων συγγραφέων και ποιητών. Ο Σωκράτης, ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης, ο Όμηρος, ο Αισχύλος , ο Πίνδαρος και ο Ισοκράτης θεωρούταν «οικείοι» των Ελλήνων Βυζαντινών.
Το Βυζάντιο έσωσε την Ευρώπη.
Αν δεν υπήρχε αυτό το κράτος, η αραβική επιδρομή θα διαπερνούσε το Βόσπορο, δε σελτζουκική (τουρκική) επιδρομή αντί να αναχαιτισθεί στη Νίκαια θα καταπλημμύριζε ολόκληρη τη Ευρώπη. Οι Οθωμανοί επί 100 έτη είναι στρατοπεδευμένοι έξω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης και έχασαν χρόνο, ώστε να μην προωθηθούν στην Ευρώπη.
Ο Ελληνισμός επεκράτησε καθ΄ όλην την Μικρά Ασία και την Αίγυπτο.
Το κράτος του μεσαιωνικού ελληνισμού, αφού έσωσε το χριστιανικό δόγμα το μετέδωσε σε όλα τα έθνη της βορειοανατολικής Ευρώπης.
Αν σήμερα καλούμασθε Έλληνες και εάν ομιλούμε την ελληνική γλωσσα, αν οι πατέρες των πατέρων μας αξιώθηκαν να προσθέσουν πολλές λαμπρές σελίδες στην ιστορία του ελληνικού έθνους, αν και η παρούσα γενιά εργάζεται για την συμπλήρωση του έργου των προγόνων μας , όλα αυτά τα οφείλουμε στους προγόνους των μεσαιωνικών χρόνων δηλ. Το Ελληνικό Βυζάντιο.
Το ελληνικό έθνος δεν εξαφανίσθη από προσώπου γης. Πέρασε πολλές κρίσιμες καταστάσεις και δεν σώθηκε μόνον με τα λαμπρά κατορθώματα, αλλά και με τις κατάλληλες ενέργειες πολιτικές, διοικητικές και εκπαιδευτικές.
Ο βυζαντινός κόσμος, όχι μόνο προήλθε από τον ελληνιστικό, αλλά συνδέεται μαζί του με μία εσωτερική συγγένεια. Όπως στον ελληνιστικό έτσι και στον βυζαντινό κόσμο τα διάφορα στοιχεία συνδέονται και εναρμονίζονται μεταξύ τους σε ένα κοινό πολιτιστικό σύνολο.
Η ελληνική επιστήμη και φιλοσοφία, η ελληνική ιστοριογραφία και ποίηση αποτελούν το μορφωτικό αγαθό και των πιο ευσεβών βυζαντινών.
Ακόμη και η βυζαντινή εκκλησία οικειοποιήθηκε την πνευματική κληρονομιά της αρχαίας φιλοσοφίας και χρησιμοποίησε την ορολογία της για την διαμόρφωση τη χριστιανική δογματικής διδασκαλίας.
Λεέι ο Ε. Μπρέχιερ: «Η βυζαντινή αυτοκρατορία αποτελεί τη συνέχεια της εξελληνισμένης και χριστιανικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Στο Βυζάντιο βρίσκουμε ενωμένα τα τρία στοιχεία του ευρωπαϊκού πολιτισμού, τον Ελληνισμό, το ρωμαϊκό δίκαιο και τον Χριστιανισμό».
Ακολουθώντας τις σκέψεις αυτές μπορούμε να πούμε ότι το Βυζάντιο είναι Ευρώπη, η πρώτη Ευρώπη και η πρώτη χώρα που πρόσφερε τον συνδυασμό του Ελληνικού και του Χριστιανικού στοιχείου, την βάση δηλαδή του παγκόσμιου πολιτισμού.
Το Βυζάντιο παρά τις ασταμάτητες πιέσεις και τις επιδρομές των εχθρικών λαών, αναγιεννιέται συνεχώς, καλλιεργεί τα γράμματα και τις τέχνες και στέκεται προπύργιο τ ου πολιτισμού που είναι μια σύνθεση ελληνικών κλασικών παραδόσεων και της Χριστιανικής θρησκείας.
Για το λόγο αυτό το Βυζάντιο θεωρείται εύλογα ως το ιστορικό υπόβαθρο της σύγχρονης ελληνικής κοινότητας, ως προϋπόθεση για την γέννηση του νεώτερου Ελληνισμού.
Η σύγχρονη Ελλάδα είναι πιστός συνεχιστής της γλώσσας, του δόγματος και του τρόπου ζωής του Βυζαντίου.
Ριζωμένο στην ελληνική παράδοση στάθηκε το Βυζάντιο για μία χιλιετηρίδα το σημαντικότερο κέντρο πολιτισμού και παιδείας στον κόσμο.
Το Βυζάντιο θα μένει πάντα η κεντρική αναφορά της Νεοελληνικής Ιστορίας.
Ο νέος ελληνισμός γεννήθηκε μέσα στο ελληνικό Βυζάντιο και επιβίωσε και ανδρώθηκε παρά την επάρατη Τουρκοκρατία που ακολούθησε.
Το 1453 η Πόλη έπεσε, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία έληξε με τον τελευταίο αυτοκράτορα τον θρυλικό Κωνσταντίνο ΙΑ΄ Παλαιολόγο-Δραγάτση.
Τι συνέβη ακριβώς το έχουν περιγράψει πολλοί και ιδιαίτερα ορισμένοι που έζησαν εκείνες τις τραγικές ώρες του Έθνους.
Αλλά, το περιέγραψε σύντομα και περιεκτικά ο συγγραφέας στο έργό του «Ποτέ η ανθρωπότητα δεν θα μπορέσει να μάθει και να εκτιμήσει το κακό που μπήκε από την Κερκόπορτα την μοιραία εκείνη νύχτα».
Ευτυχώς και αυτή η μεγάλη νύχτα, η πολύ οδυνηρή και απαίσια δραματική, πλήγωσε πολύ το Ελληνικό Έθνος και τον λαό , αλλά δεν μπόρεσε ούτε τις βάσεις του Ελληνισμού να κλονίσει, ούτε την ιστορική πορεία της Ελλάδος και την συνέχειά της να διακόψει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ.
