
Αφορμή
για το ξέσπασμα των συγκρούσεων στη Κύπρο του 1963 δόθηκε από τυχαίο
περιστατικό στην οδό Ερμού στη Λευκωσία
εκείνο το βράδυ της 20ής Δεκεμβρίου προς την 21η Δεκεμβρίου του 1963. Ο
έλεγχος
ενός προκλητικά ύποπτου για μεταφορά όπλων αυτοκινήτου Τουρκοκυπρίων,
εξελίχθηκε
τελικά σε αιματηρό επεισόδιο με το θάνατο ενός Τουρκοκύπριου, μίας
Τουρκοκύπριας και τον τραυματισμό ενός Ελληνοκύπριου.Ο τρόπος που
εξελίχθηκαν τα γεγονότα εκείνο το βράδυ, που άναψε η σπίθα που
πυροδότησε την όλη κατάσταση, δείχνει και το
πόσο οργανωμένες και έτοιμες ήταν για τη δημιουργία επεισοδίων οι ομάδες
Τουρκοκυπρίων, οι οποίες δρούσαν υπό την καθοδήγηση της Τ.Μ.Τ (Τurk
Mukavemet Teskilati/Τουρκική Αντιστασιακή Οργάνωση) και της
Τουρκίας. Λίγες ώρες μετά το επεισόδιο, οι συγκρούσεις είχαν ήδη
γενικευθεί και οι Τουρκοκύπριοι είχαν αρχίσει να θέτουν σε εφαρμογή τα
σχέδια τους για δημιουργία θυλάκων με την αποκοπή της Λευκωσίας.Εκείνες
τις μέρες όμως, οι πληροφορίες για οργάνωση και εξοπλισμό των
Τουρκοκυπρίων, αλλά και για συγκεντρώσεις που πραγματοποιούνται σε
διάφορα σημεία, ήταν συγκεκριμένες.Η ανακοπή και ο έλεγχος του
συγκεκριμένου τουρκοκυπριακού οχήματος, δεν έγινε τυχαία. Υπήρχαν πολλές
και συγκεκριμένες πληροφορίες για μεταφορά όπλων και η εξέλιξη των
γεγονότων δείχνει ότι αυτές δεν ήταν αβάσιμες. Γεγονός επίσης που
προκάλεσε έκπληξη στους τότε αστυνομικούς που πραγματοποίησαν τον
έλεγχο, ήταν το σε πόσο σύντομο χρονικό διάστημα και μάλιστα σε
περασμένη ώρα, είχε μαζευτεί πλήθος Τουρκοκυπρίων από το συνοικισμό του
Αγ.Λουκά γύρω τους, απειλώντας από στιγμή σε στιγμή να τους
λιντσάρουν επειδή σταμάτησαν για έλεγχο το τουρκοκυπριακό αυτοκίνητο.
Βέβαια, αυτό αποδεικνύει και το οργανωμένο του σχεδίου για δημιουργία
έντασης.Τα πνεύματα οξύνονταν και η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει. Όλα
κρεμόντουσαν από μια πολύ λεπτή κλωστή. Το κακό τελικά δεν
αποφεύχθηκε.Μετά το επεισόδιο ξημερώματα της 21ης Δεκεμβρίου, οι ένοπλες
συγκρούσεις
γενικεύονται σε ολόκληρη την Κύπρο. Επίκεντρο όμως των μαχών παραμένει η
Λευκωσία. Η ΤΟΥΡΔΥΚ εξέρχεται του στρατοπέδου, θέτει υπό τον έλεγχο της
το δρόμο Λευκωσίας- Κερύνειας και λαμβάνει θέσεις μάχης.
Οι Τουρκοκυπριακές δυνάμεις ήταν ενισχυμένες και εκπαιδευμένες από
αξιωματικούς της ΤΟΥΡΔΥΚ. Μαρτυρίες αναφέρουν την παρουσία Τούρκων
στρατιωτών να ενισχύουν τους Τουρκοκυπρίους στα διάφορα μέτωπα. Οι
Ελληνοκυπριακές ομάδες, στηρίζονταν κυρίως στους εθελοντές μαχητές που
έσπευσαν να καταταγούν σε αυτές, κυρίως μετά την έναρξη των συγκρούσεων.
Αρχικά, πριν την έναρξη των επεισοδίων, είχαν συγκροτηθεί ένοπλες
ομάδες αντίστασης από παλιούς αγωνιστές της ΕΟΚΑ και Κύπριους
αξιωματικούς.
Στις 30 Δεκεμβρίου προσυπογράφεται συμφωνία για κατάπαυση του πυρός, ενώ είχε
προηγηθεί η παρέμβαση των Βρετανών ως δήθεν..."ειρηνευτών". Ο Διοικητής των
βρετανικών Βάσεων χαράσσει τη λεγόμενη Πράσινη Γραμμή
σε χάρτη της
Λευκωσίας με πράσινο μελάνι. Ετσι έμεινε στην ιστορία σαν η πράσινη
γραμμή και παραμένει ως σήμερα μετά τη πτώση του τείχους στο Βερολίνο,η
μόνη διαιρεμένη πόλη στο κόσμο.Η γραμμή αυτή, ξεκινούσε από το Λήδρα
Πάλας, περνούσε από την Πύλη Πάφου και διά των οδών Πάφου και Ερμού,
συνέχιζε στην περιοχή Αγ. Κασσιανού και κατέληγε στην περιοχή
Καϊμακλίου- Β. Πόλου. Οι συγκρούσεις όμως και τα αιματηρά επεισόδια δεν
σταμάτησαν ως την ημέρα που οι Τούρκοι με τη κάλυψη των
Αγγλοαμερικανικών υπηρεσιών και όπλων αποβιβάστηκαν στη Κερήνεια
σκορπίζοντας το θάνατο και διχοτομώντας το νησί της Αφροδίτης κι
εμποδίζοντας την Ελλάδα να αποστείλλει ενισχύσεις.Στους ηρωικά
υπερασπιζόμενους το νησί, Κύπριους και Ελλαδίτες της Εθνοφρουράς. Ηταν
όλα προσχεδιασμένα,ύπουλα,μεθοδικά και με τον παραδοσιακό στο Ελληνικό
γίγνεσθαι "Εφιάλτη",πάλι παρόντα...Και η Μεγάλη
Βρεττανία, πάντοτε ιμπεριαλιστική, άδικη, υπονομευτική,
ανελεύθερη, πιστή στο δόγμα του "διαίρει και Βασίλευε" με
αιματωβαμένα τα χέρια των σχεδόν πάντοτε Σιωνοκρατούμενων ηγετών της
και με τα νύχια και τα δόντια του Βρεττανικού λέοντα καρφωμένα στο κορμί
της Ελληνικής Κύπρου...
ΜΑ.Τ.